Overbetuwe Overbelast

De ontwikkeling van Zonnepark Overbetuwe tussen de A15 en de Betuweroute is in volle gang. Op het terrein van het zonnepark lag nog een groot kleidepot. De provincie Gelderland wilde deze klei in Reeth gebruiken op de plek waar de grondwal moet komen, mocht de Railterminal Gelderland er onverhoopt komen. Maar ook als de RTG er niet zou komen zou de klei daar tot 10 jaar kunnen blijven liggen.

Tegen het zonnepark hebben omwonenden geen bezwaar. Het uitstel van de vergunning was wel vervelend voor exploitant Sunvest want zij konden hun project daardoor moeilijk realiseren. Gelukkig vond Sunvest een andere oplossing. De kleibulten worden nu afgegraven en gebruikt bij de dijkverzwaring langs de Waal. Een prima bestemming en mooi dichtbij. Wij zijn blij dat dit probleem daarmee is opgelost.

We zijn wel benieuwd waar de provincie nu de grond voor de aanleg van de wal vandaan gaat halen mocht het RTG goedgekeurd worden. Als dat van ver moet komen zal de berekening van de stikstofuitstoot die gepaard gaat met de aanleg van de grondwal herzien moeten worden.

De provincie Gelderland sleept de gemeente Overbetuwe voor de rechter. Ze zijn het er niet mee eens dat Overbetuwe de eerder afgegeven vergunning voor een kantoorlocatie intrekt, na bezwaar van Overbetuwe Overbelast.

Bij de behandeling van de voorlopige voorziening tegen het RTG bij de Raad van State (november 2021) wilde Overbetuwe Overbelast voorkomen dat de provincie onder het mom van ‘voorbereiding’ toch al allerlei werkzaamheden zou uitvoeren voor het RTG. De provincie legde toen precies vast wat ze wèl wilde gaan doen. Maatregelen voor ecologie, archeologie, bodemonderzoek en bommenonderzoek werden gevraagd en toegestaan, verder niets. Dus ook niet het ombouwen van een boerenschuur tot een RTG-kantoor. Daarom maakte Overbetuwe Overbelast bezwaar toen daar toch een vergunning voor werd afgegeven.

De gemeente kwam daarna ook tot de conclusie dat het kantoor toch niet kon. Maar de provincie schreef een brief op poten dat ze het daar niet mee eens was. De gemeente moest het besluit terugdraaien want ander zou de provincie naar de rechter gaan. De gemeente schreef een brief terug: Volgens hen voldoet het plan voor het kantoor niet aan goede ruimtelijke ordening en wordt de vergunning daarom geweigerd. Er is ook geen spoedeisend belang want de RvS heeft nog geen uitspraak gedaan over het inpassingsplan voor de RTG. Beide partijen waarschuwden elkaar in de brieven dat een rechterlijke procedure ongewenst en duur is. Maar toch zet de provincie door: Ze sleept de gemeente voor de rechter én vraagt zelf een voorlopige voorziening aan. De zittingsdatum is nog niet bekend.

Lijsttrekker Eric van Kaathoven en enkele beoogde statenleden van de SP Gelderland kwamen op 11 maart op bezoek bij Overbetuwe Overbelast. Zij werden bijgepraat over de Railterminal Gelderland door Maarten Hermsen uit Eimeren en Koos Nijssen uit Reeth.

De SP is vanaf het begin tegenstander van de plannen voor de RTG en hielp bij de opzet van Overbetuwe Overbelast. Fijn dus om nu de mensen van de volgende fractie op gang te helpen met actuele informatie. Voor de SP is de komst van de RTG een breekpunt bij eventuele coalitievorming. Met de SP in de coalitie kan er geen RTG komen! Bekijk dit bericht om meer te lezen over de standpunten van alle Gelderse politieke partijen over de Railterminal Gelderland.

De provincie gaat bij de beoordeling van de Railterminal Gelderland uit van een ‘verzorgingsgebied’ van de terminal (waar de lading vandaan moet komen) tot een straal van 70 km rondom Reeth. Zwolle wordt expliciet meegenomen in de verwachting van het ‘ladingpotentieel’

Overijssel heeft het ladingpotienteel laten onderzoeken, door een ander bedrijf dan de provincie Gelderland. Zij verwachten te starten met 19 treinen per week oplopend naar 44. De twee bedrijven die onafhankelijk van elkaar concurrerend ladingpotentieel onderzoeken vissen in dezelfde vijver. Dikke concurentie dus voor de Railterminal Gelderland die daardoor de beoogde lading niet zal kunnen binnenhalen.

Ook interessant zijn de kosten van 87 miljoen die worden ingeschat voor de terminal in Zwolle. Voor de RTG wordt sinds 2020 gerekend met 65,5 miljoen maar daar komt sowieso al een verhoging voor een nieuwe offerte van Prorail bij. Wij schatten dat de kosten zullen noplopen naar een bedrag tussen de 80 en 100 miljoen ook al geeft de provincie daar voor de verkiezingen geen duidelijkheid over. We hebben daarom informatie opgevraagd over de nieuwe begroting met een beroep op de Wet Open Overheid, de opvolger van een WOB verzoek.

De volgende provinciale staten zullen moeten besluiten over dit enorme bedrag. Er zijn alleen nog voorbereidingskosten uitgegeven, wij schatten rond de 5 miljoen. Het is dus nog niet te laat om de stekker er uit te trekken. In dit bericht lees je welke politieke partijen al dat geld werkelijk willen uitgeven aan dit prestigeproject, en welke het liever willen uitgeven aan zaken als openbaar vervoer, veerdiensten en cultuur.

Dit zijn twee belangrijke onderwerpen die in de toekomst het landelijk beeld van Overbetuwe gaan bepalen. Belangstellenden en lokale en Provinciale politici zijn van harte welkom. Ook de dorpsraad Zetten/Hemmen en ‘Zicht op Zetten’ worden uitgenodigd.

Update 25 februari
Een interessante avond met een leuke discussie na afloop! Bedankt voor de organisatie Dorpshuis Hemmen en nogmaals gefeliciteerd met jullie jubileum!

De Provincie Gelderland vroeg op 27 januari 2022 een vergunning aan om een bestaande schuur aan de Reethsestraat 21 om te bouwen tot kantoorruimte voor het RTG. Overbetuwe Overbelast diende een zienswijze in tegen dat plan. Totdat de Raad van State uitspraak heeft gedaan over het RTG zou er wat ons betreft helemaal niets moeten gebeuren. De vergunning werd in eerste instantie verleend. Overbetuwe Overbelast maakte daar bezwaar tegen. Dat heeft er uiteindelijk toe geleid dat de vergunning herroepen en alsnog geweigerd is. Dank, gemeente Overbetuwe voor dit kloeke besluit!

De gemeente vind dat de provincie onvoldoende onderzoek heeft gedaan om te kunnen spreken van goede landschappelijke inpassing van het kantoor. Daar komt nog bij dat de provincie Gelderland eerder had toegezegd dat men niet met de uitvoering van plannen zou beginnen voordat er een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State zou zijn gedaan over het inpassingsplan voor de Rail Terminal Gelderland (RTG). Tijdens de hoorzitting bij de bezwarencommissie is door de vergunningaanvrager aangegeven dat de provincie voornemens was toch eerder te beginnen en dat men niet zou wachten op een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak. De gemeente vindt dit ongewenst en zo belangrijk dat ze, ter voorkoming van een ongewenste start van de activiteiten op basis van de omgevingsvergunning, besloot de omgevingsvergunning te weigeren.

Overbetuwe Overbelast is blij met het standpunt van de gemeente en met de weigering van de vergunning. De provincie moet gewoon wachten op de uitspraak van de Raad van State en niet steeds proberen vooruit te lopen op dat oordeel.

Op 15 maart 2023 worden de verkiezingen voor de Provinciale Staten gehouden. Overbetuwe Overbelast bekeek de verkiezingsprogramma’s van alle partijen en zocht naar standpunten over de Railterminal Gelderland. Overzicht is bijgewerkt op 24 februari 2023. Want de komende periode gaat de provincie hier meer dan 65,5 miljoen aan uitgeven. Wanneer de Raad van State de plannen voor de RTG goedkeurt zal de begroting volgens plan nog verder verhoogd worden. Want de offerte van ProRail is oud en achterhaald, zo werd in november 2020 gezegd. Bouwkosten zijn de afgelopen jaren geexplodeerd dus dat zal een nog verdere verhoging van de begroting nodig maken.

Wij zijn benieuwd hoe ver de politieke partijen willen gaan. Hoeveel buslijnen ze willen opofferen, hoeveel subsidies voor verenigingen gaan vervallen, hoeveel veerponten er uit de vaart moeten om de kosten voor de RTG te kunnen betalen.

De SP is wèl duidelijk in haar standpunt. De SP vindt de RTG ongewenst want te duur, te veel overlast veroorzakend en bovendien zijn er regionaal voldoende alternatieven beschikbaar voor overslag tussen weg, spoor en water. Ook Groen Links is in principe tegen de Railterminal. Mocht deze er toch komen dan alleen zonder exploitatiesubsidie vanuit de provincie.

De VVD is in elk geval duidelijk. Zij vinden de RTG essentieel voor de logistieke ambities. Volgens hen geeft de RTG de regio een sterke impuls. In hun standpunt zit geen enkel voorbehoud over hoe veel geld er aan besteed mag worden. De portemonee staat wijd open. Het CDA spreekt zich ook uit vóór de RTG. Ze zegt dat de provincie al veel geinvesteerd heeft, ook al zijn er slechts voorbereidende kosten gemaakt. De bulk wordt uitgegeven bij de aanleg. CDA wil pas een Go nadat een exploitant is gevonden. Als dat niet binnen twee jaar is moet het project definitief gestopt worden. Vreemd is dat in het verkiezingsprogramma van CDA niets over de kosten is opgenomen. Toen de begroting van 65,5 miljoen in november 2020 werd aangenomen deed woordvoorder Hans van Ark dat wel. Hij stelde in de Statenvergadering dat het maximum budget bereikt was. Het RTG mocht (op de aangepaste ProRail begroting na) niets extra meer gaan kosten. Het CDA herhaalt die belofte niet in het verkiezingsprogramma, verontrustend.

Overbetuwe Overbelast gaat de partijen die niets gemeld hebben nog vragen om alsnog een duidelijk standpunt in te nemen. Als daar reactie op komt zullen we dat hier publiceren. Want bij het kiezen wil je weten waar iedereen staat, zeker bij een plan waarvan de effecten slecht onderbouwd en enorm kostbaar zijn.

In het Financieel Dagblad van 13 december melden spoorvervoerders dat ze vinden dat vervoer per spoor te duur wordt. Het is een lobby van Railgood. Aanstaande donderdag debatteert de vaste Kamercommissie over het spoorbeleid van het kabinet. De vervoerders vragen via Railgood om nog meer subsidie! Dat terwijl de Betuweroute slechts voor 25% wordt betaald door de vervoerders, de rest is al subsidie.

De vervoerders klagen in het artikel dat er wel geld naar Openbaar Vervoer gaat maar te weinig extra naar hen. Waar buslijnen vervallen en treinritten worden geschrapt kunnen mensen steeds moeilijker naar hun werk of opleiding. Maar dat belang is voor de vervoerders net wat minder groot….

De Provincie Gelderland wil de subsidie voor de transporteurs met meer dan € 65,5 miljoen laten oplopen voor de bouw van de Railterminal Gelderland. Weggegooid geld, want de transporteurs zelf vinden de trein blijkbaar nu al te duur en verminderen volgens het artikel in het FD het aantal treinen. Provincie Gelderland: Stop de Railterminal Gelderland voordat er nog meer geld wordt gegooid in deze bodemloze put!

Netbeheerder Tennet vroeg in opdracht van de provincie Gelderland een vergunning aan om elektriciteitskabels te verleggen. Het verleggen van de kabels zou nodig zijn in verband met de komst van de Railterminal Gelderland.

Ook was een vergunning aangevraagd om de kleibulten die nu tussen de A15 en de Betuweroute liggen te verplaatsen naar Reeth, op de plek waar mogelijk de grondwal voor de Railterminal Gelderland moet komen. Beslissing op deze vergunning is aangehouden. Overbetuwe Overbelast vindt dat de stikstofuitstoot die hiermee gepaard gaat ten laste moet komen van de Railterminal Gelderland, niet ten laste van de aanleg van het zonnepark. Bovendien zouden de kleibulten 10 jaar lang als lelijk litteken in Reeth blijven liggen wanneer de railterminal door de Raad van State wordt geblokkeerd.

We zijn tevreden dat de gemeente Overbeutuwe een assertievere houding aanneemt tegen de provincie en de door hen beoogde railterminal. De eerdere houding van ‘meewerken om in gesprek te blijven en er wat uit te halen voor de omgeving’ heeft immers overduidelijk niet gewerkt.

Ook de gemeente Overbetuwe heeft bezwaar tegen het RTG en was vertegenwoordigd door onder andere een advocaat en een ambtenaar. Vanuit de gemeenteraad waren Ard op de Weegh van Burgerbelangen Overbetuwe en Elbert Elbers van de PvdA Overbetuwe er bij. De provincie Gelderland was vertegenwoordigd door de landsadvocaat Pels Rijcken. Ze kwamen met een team van ongeveer 10 personen.

De rechters van de Raad van State waren perfect voorbereid. Hun dossierkennis was indrukwekkend. Nadat de identiteit van de aanwezigen werden vastgesteld mochten de drie partijen elk een introductie van hun bezwaren geven. Lees hier de openingstekst van Overbetuwe Overbelast.

Het grootste deel van de zitting die duurde van 10:00 tot 17:00 werd gevuld door vragen van de rechtbank. In alle gevallen konden bezwaarmakers hun bezwaar toelichten en kon de provincie een weerwoord geven. Echt spannend werd het rondom de berekening van het aantal vrachtauto’s van en naar de terminal. De provincie houdt het op 350 vrachtwagens per dag maar de STAB kwam in haar rapport tot 700 vrachtwagens. Dat betekent dat ook de overlast door verkeer twee keer zo groot zal zijn: meer herrie, meer uitstoot, meer verkeersonveiligheid voor fietsers. Ook bij de stikstofdiscussie waar de Gemeente Overbetuwe op had ingezet werd de provincie het vuur aan de schenen gelegd.

De rechters gaven weinig indruk van hun beoordeling van het plan. Hoewel ze bij de beoordeling van een van de bezwaren wel probeerden een formulering te vinden die de provincie zou kunnen gebruiken om een ‘probleem’ rondom stikstof op te lossen. Wij wezen de rechter er op dat we dat best vreemd vonden, ze moeten het plan beoordelen, niet verder helpen. De rechter haastte zich om uit te leggen dat dat ook niet het geval was en dat we daar niks uit mochten afleiden. OK.

Verslaggever Lex Halsema van dagblad de Gelderlander was bij de zitting en schreef ter plaatse dit liveblog waarmee je de gang van zaken in de rechtszaak goed kan volgen.

De uitspraak van de Raad van State wordt pas in het voorjaar verwacht. De RvS kan het plan afkeuren of goedkeuren, maar een derde uitkomst kan zijn dat de provincie bepaalde onderzoeken moet verbeteren waarna ze opnioeuw beoordeeld worden.Dat heet een bestuurlijke lus. Mocht daar voor gekozen worden dan komt er na de eerste uitspraak nog eens een doorlooptijd van maximaal een half jaar bij.

Overbetuwe Overbelast is erg blij met de zorgvuldige beoordeling die de RvS uitvoert. We hebben goede hoop dat de onzalige plannen worden afgeblazen. Maar de provincie heeft die hoop ook. We zullen zien wat de uitspraak wordt.